Cấu tạo cơ bản của loa thùng

Khi nhìn vào một cái loa thùng nào đó, ta có thể thấy thiết kế bên ngoài của chúng vô cùng đơn giản và không có gì là phức tạp cả. Nhưng để làm ra một loa hoàn chỉnh thì các khâu từ lắp ráp, kiểm tra đến chọn lựa sản phẩm… đều phải được tuân theo một tiêu chuẩn kỹ thuật cực kỳ nghiêm ngặt.

Các bộ phận chính cấu tạo nên một hệ thống loa cơ bản đều phải được lựa chọn rất tỉ mỉ sao cho không những đạt được chất âm hiệu quả nhất mà còn đạt vẻ thẩm mỹ bên ngoài. Có 6 thành phần chính tạo nên một loa thùng: driver, lỗ dội âm (Bass reflex), thùng loa, jack nối dây, mạch phân tần, phụ kiện...

1. Driver

_ Đây là trái tim và cũng là linh hồn của bất kỳ hệ thống loa nào. Về cơ bản, driver của loa chuyển tín hiệu điện thành sóng âm thanh, thông qua chuyển động màng loa. Driver có thể sắp xếp thành 4 dạng khác nhau dựa trên vai trò mà nó đảm nhiệm trong toàn dải tần số âm thanh.

Speaker Driver

+ Loa tần số cao còn gọi là loa treble hay loa HF (High-frequency). Chúng biểu thị những âm cao của nhạc cụ. Loa thường có kích cỡ khoảng 1 inch và làm bằng các vật liệu như lụa, titanium hay các dạng sợi tổng hợp khác nhau.

+ Loa trung phụ trách dải âm thoại và các âm thanh mà tai con người dễ nghe thấy nhất. Kích cỡ nằm trong khoảng giữa loa treble và woofer, tất nhiên cũng có những trường hợp ngoại lệ. Vật liệu làm màng loa tùy thuộc vào sở thích hoặc đặc trưng của nhà sản xuất và thường rất đa dạng, từ dạng giấy rẻ tiền cho đến dạng gỗ bu-lô đắt tiền.

+ Loa tần số thấp còn gọi là các loa siêu trầm (woofer), phụ trách tần số thấp hơn tần số trên loa trung, tạo những tiếng trống rền trong những bản nhạc rock hay các âm trầm hoành tráng trong các phim hành động. Khả năng thể hiện độ sâu của loa đôi khi phụ thuộc vào kích cỡ nón loa và lượng không khí mà nó tác động.

+ Loa toàn dải chủ yếu phụ trách phần âm cao và âm trung. Chúng thường được thấy trong các loa con của những bộ rạp tại gia gọn nhẹ, hoặc những dòng loa nghe nhạc và đi kèm một loa siêu trầm để tái hiện dải âm thanh đầy đủ.

_ Sự kết hợp các driver khác nhau quyết định thiết kế của loa. Loa hai đường tiếng thường gồm một driver tweeter và một mid-range có chức năng kích bass, trong khi các loa ba đường tiếng thường có đủ cả 3 driver.

2. Lỗ dội âm: Nhằm giải quyết vấn đề "thắt cổ chai" của các thùng loa và màng loa nhỏ, các nhà sản xuất thường cho thêm một lỗ dội âm để làm tăng thêm khả năng tái hiện tần số thấp. Lỗ này có thể được bố trí ở phía trước hoặc sau và được thiết kế dưới dạng lỗ đơn hay đôi.

Lỗ dội âm

3. Thùng loa: là nơi chứa toàn bộ các thành phần của một hệ thống loa. Cấu trúc của nó, mà cụ thể là khoảng không gian bên trong, có tầm quan trọng nhất định tới hoạt động của loa. Bên cạnh yếu tố kích thước, vật liệu chế tạo cũng như độ dày của thùng cũng tác động không nhỏ tới chất lượng âm thanh.

Thùng loa

Hầu hết các mẫu thùng loa cao cấp đều làm bằng gỗ với thành rất dày và đặc, sao cho giảm thiểu độ rung tốt nhất. Các loại gỗ ép MDF cũng thường được lựa chọn cho loa tầm trung, trong khi gỗ ép thường hay được dùng cho các loa rẻ tiền hơn.

4. Jack nối dây: Thông thường cổng jack cắm không hiện diện trên các loa rẻ tiền vốn đã được gắn sẵn cáp ở bên trong. Tuy nhiên, để kết nối có chất lượng hơn, loa phải có cổng nối dây riêng rẽ để có thể dễ dàng nâng cấp lên dây loa cao cấp hơn.

Cổng jack cắm riêng biệt cho loa thùng

Một trong các bước cải tiến của loa là các vị trí kết nối có khả năng nối dây thường hay dây có sử dụng đầu jack loa riêng. Cầu kỳ hơn nữa là các kiểu đầu bi-wire hay thậm chí mà tri-wire. Các kiểu kết nối này vốn được dùng cho những ampli được thiết kế riêng biệt.

5. Mạch phân tần: Về cơ bản, đây là một bộ phận tách các kênh tín hiệu thành các dải âm thanh khác nhau cho từng loa tương ứng, ví dụ tần số thấp cho loa bass và cao cho loa treble. Lý tưởng mà nói, các tín hiệu phải được chia tách sao cho dải âm không bị hụt hay chồng lên nhau.

Mạch phân tần

6. Phụ kiện: Có rất nhiều phụ kiện hỗ trợ để làm cho hệ thống loa trở nên hoàn hảo hơn, từ cổ điển là các đinh hay chân đế, tới các thiết bị giá đỡ treo tường… Các phụ kiện hỗ trợ này cũng cần phải được lựa chọn thận trọng, bởi lẽ nếu không chọn đúng chất lượng thì toàn bộ hệ thống âm thanh sẽ không trình diễn tốt chỉ vì chân đế không đủ vững khiến cho loa bị rung trong khi đang hoạt động.

Chân đế loa

Một chiếc loa thùng không thể hay, hoàn hảo nếu thiếu một trong 6 thành phần ở trên. Chúc các bạn sẽ hiểu rõ hơn về cấu tạo cơ bản của loa thùng sau khi đọc xong bài viết này.

Nguồn: soundking.vn